Đề xuất duy trì lệ phí trước bạ lần đầu 0% với ô tô điện chạy pin đến năm 2027

Năm 2022, nhằm góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường từ khí thải phương tiện giao thông; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư sản xuất, tận dụng thời cơ cung ứng và kích thích người tiêu dùng sử dụng ô tô điện chạy pin, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 10/2022/NĐ-CP.

Trong đó, quy định ưu đãi lệ phí trước bạ đối với ô tô điện chạy pin như sau: trong 3 năm kể từ ngày 1/3/2022, nộp lệ phí trước bạ lần đầu với mức thu là 0%; trong vòng 2 năm tiếp theo, nộp lệ phí trước bạ lần đầu với mức thu bằng 50% mức thu đối với ô tô chạy xăng, dầu có cùng chỗ ngồi.

Quá trình triển khai thực hiện chính sách mức thu lệ phí trước bạ 0% đối với xe ô tô điện chạy pin thời gian qua về cơ bản đã đạt được các mục tiêu đề ra khi ban hành, có tác động đối với người tiêu dùng, nhà sản xuất và phân phối ô tô điện chạy pin, đối với môi trường không khí và tác động đối với thu ngân sách nhà nước.

Với quan điểm kích thích tiêu dùng sản phẩm thân thiện với môi trường và thúc đẩy chuyển đổi xanh, cải thiện chất lượng không khí, bảo vệ môi trường, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững theo đúng chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đề xuất duy trì mức lệ phí trước bạ lần đầu là 0% với ô tô điện chạy pin đến hết ngày 28/2/2027.

Bộ Tài chính cũng đã có những đánh giá tác động khá cụ thể nếu chính sách này được ban hành.

Việc tiếp tục thực hiện mức thu lệ phí trước bạ 0% đối với xe ô tô điện chạy pin trong thời gian tới (thay vì giảm 50% theo quy định tại Nghị định số 10/2022/NĐ-CP) có tác động tích cực đối với người tiêu dùng như một giải pháp hỗ trợ tài chính, khuyến khích tiêu dùng.

Đối với các doanh nghiệp, pháp luật về thuế, lệ phí hiện hành đã có những ưu đãi ở mức cao nhằm thúc đẩy đầu tư sản xuất và sử dụng xe ô tô điện chạy pin thông qua các chính sách miễn, giảm thuế và lệ phí không chỉ dành cho doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp và người sử dụng xe điện, mà còn đối với cả việc nhập khẩu linh kiện, phụ tùng, nguyên liệu, vật tư để sản xuất, lắp ráp xe ô tô điện, pin xe ô tô điện.

Việc tiếp tục áp dụng mức thu lệ phí trước bạ 0% đối với xe ô tô điện chạy pin góp phần phát triển thị trường, ngành công nghiệp ô tô điện và các ngành công nghiệp phụ trợ, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, đảm bảo an sinh xã hội, có tác động lan tỏa sang các ngành kinh tế khác và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Ở chiều ngược lại, Bộ Tài chính tính toán nếu tiếu tục thực hiện theo đề xuất, sẽ giảm thu ngân sách nhà nước hơn 4.800 tỷ đồng/năm (tính toán cùng lượng xe ô tô điện chạy pin đăng ký năm 2024). Ngoài ra, cơ quan soạn thảo cũng bày tỏ một quan ngại do tác động tới môi trường. Cụ thể, một trong những lợi ích lớn nhất của xe ô tô điện chạy pin là khả năng giảm ô nhiễm không khí.

Tuy nhiên, quá trình sản xuất xe ô tô điện chạy pin được đánh giá là gây ô nhiễm môi trường nhiều hơn so với việc sản xuất xe chạy động cơ đốt trong và tái chế pin xe điện đòi hỏi sự chú trọng đặc biệt để đảm bảo không gây tác động xấu đến môi trường.

Bên cạnh việc khai thác kim loại (thép, nhôm) để làm thân vỏ xe như ô tô xăng, các vật liệu được sử dụng trong pin như lithium, đồng và niken là có hại cho môi trường. Việc khai thác và chế biến các kim loại lithium, đồng và niken đòi hỏi nhiều năng lượng và có thể giải phóng các hợp chất độc hại.

Đặc biệt, việc thu hồi và xử lý pin xe ô tô điện cũng là một vấn đề cần đặt ra khi phát triển xe ô tô điện chạy pin. Theo đó, cần phải xây dựng các chế tài cụ thể hoặc các quy định về việc xử lý các sản phẩm thải bỏ của xe ô tô điện chạy pin